VĂN HÓA NGƯỜI VIỆT

Ăn cá rô đồng... nhớ mưa

Thời thơ ấu, có những buổi chiều hè dầm mình tắm mưa, vô nhà rồi mà môi còn tím tái, người rét run vì thấm lạnh. Lên bàn ăn, mẹ dẽ cho miếng cá rô kho tộ vào chén cơm nóng hổi. 

Miếng cá ngọt mềm, béo ngậy, quyện cùng mùi thơm gạo mới. Vị ngọt còn nhớ đến bây giờ.
    Cá rô được chế biến thành nhiều món ăn. Món canh cải bẹ xanh nấu cá rô là món không thể thiếu khi tới mùa cá. Lựa chừng chục con béo ụ, làm sạch, luộc chín, gỡ lấy thịt ướp nước mắm, tiêu để cho thấm. Xương và đầu cá giã nhỏ cho vào nồi nước luộc cá, hớt kỹ bọt rồi gạn bỏ xương. Cho cải vào nấu vừa sôi, nêm mắm muối cho vừa ăn, đập vài miếng gừng tươi cho vào canh, gừng sẽ làm mất mùi tanh của cá, cho thịt cá đã ướp vào là nhấc xuống ngay. Khô cá rô cũng là món ăn dự trữ khá ngon, đem cá khô chần qua nước sôi cho mềm, xếp vào tô sành, cho hành, mỡ, tiêu, tương, đặt vào trong nồi cơm vừa sôi hấp. Cơm vừa chín tới, tô cá cũng vừa được. Trời lạnh, xới chén cơm nghi ngút khói ăn với cá khô đã ngấm tương mặn, tiêu ấm, hành thơm. Hạt gạo dẻo quến với mỡ cá, mỡ nước béo đậm, cá vừa dai, vừa mềm, càng ăn càng không muốn ngưng đũa.

    Cà Mau còn nổi tiếng có món cá rô chiên xù. Ngày xưa, cá rô mề chiên xù là một trong những món ăn mùa lúa chín đầy đồng. Còn cá rô non theo nước đi từng đàn, người ta có thể bắt bằng đăng, đó, hay lưới. Lúc này, cá chỉ mới lớn to cỡ ngón tay cái. Cá rô non mới bắt về để nguyên con, rửa sạch bằng nước muối, có thể cho vào chảo mỡ đang sôi. Cá chín vàng ươm, giòn luôn cả xương, ăn với nước mắm chanh tỏi ớt hoặc nước mắm gừng, nhai rau ráu thật đã miệng. Thế nhưng, hiện nay để bảo vệ nguồn cá đồng, những món như thế này không còn nữa.

    Cá rô mề thì kho tộ là ngon nhất. Cá sau khi làm sạch, bỏ vào cái tô bằng sành (loại sành nung già ướp với một chút nước mắm ngon, đường, tiêu, chút nước màu dừa, một ít tóp mỡ hoặc dầu ăn, để khoảng nửa giờ cho thấm hết gia vị mới bắt đầu kho. Cá kho tộ thường dùng lửa liu riu, không dùng lửa to ngọn.

    Khi cá đã thấm đều, mềm, thơm, nước cá sền sệt, rắc thêm một lần tiêu bột trước khi nhắc xuống. Cá thơm phưng phức mùi tiêu, vẫn còn sôi lụp bụp trong tộ đất. Ngoài ra, cá rô đồng nấu canh chua với bông so đũa, hoặc bông điên điển cũng là món ngon, nhưng cá rô nhiều xương coi chừng khó nuốt. Nấu canh với khổ qua có đặc trưng riêng. Lựa con cá rô mề thật to, làm sạch đem luộc chín, gạt bỏ xương. Khổ qua xắt mỏng cho vào nồi nước luộc cá nấu vừa chín là cho thịt cá vào, nêm nếm. Vị ngọt béo của cá cộng với vị đắng của trái khổ qua làm thành hương vị thật khó quên.

    Người quê dần dà về thành phố. Lâu lâu nhớ đồng, lại tìm kiếm trong các nhà hàng thấy có món cá rô nhưng hương vị đã mất đi nhiều.
(Theo baoanhdatmui.vn)

Tags: Món ăn truyền thống