3 thg 12, 2010

Lời hát Ru

Như mọi miền đất khác trên thế giới, dân tộc nào cũng có loại hình văn học dân gian bao gồm nhiều thể loại: huyền thoại, huyền tích, tục ngữ, câu đố, truyện tiếu lâm, tuồng, hài, ca dao, hò, vè... mà trong đó hát, hay còn gọi là hò ru con (ru em) là hình thức diễn xướng mà bất cứ ở làng quê nào trên dải đất Việt Nam cũng có.

Hò ru con có nét giống nhau là thường dùng thể thơ lục bát, lục bát biến thể với làn điệu nhẹ nhàng, lời ca thường đệm thêm nhiều tiếng không có nghĩa xác định. Chỗ khác nhau là về trường độ, cao độ, về sắc thái âm điệu, tiếng đệm... Hò ru con có một giá trị nhất định trong kho tàng văn chương bình dân của đất nước Việt Nam mà lực lượng thể hiện là phụ nữ Việt Nam qua nhiều năm tháng.

Hò ru con là hình thức diễn xướng quen thuộc của quê hương, được truyền từ đời này sang đời khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác, nhằm biểu hiện những trạng thái tình cảm của người phụ nữ mà tuổi thơ là đối tượng trực tiếp được hưởng thụ, thưởng thức những giai điệu ngọt ngào, đằm thắm, chan chứa niềm yêu.

Hồn đất nước đượm màu trong lời ru, mẹ nuôi dưỡng tình yêu quê hương, ý thức chống ngoại xâm trong mỗi lời ca, dạy cho ta bài học về Tổ quốc:

Con ơi con ngủ cho lành
Để mẹ gánh nước rửa bành ông voi
Muốn coi lên núi mà coi
Coi bà quản tượng cưỡi voi bành vàng


Tình mẫu tử thiêng liêng, niềm khát vọng về một ngày mai con trưởng thành luôn đầy ắp trong lời mẹ ru thiết tha:

Ai trồng cây cũng muốn cây xanh
Ai sinh con cũng muốn lúc trưởng thành con nên


Hò ru con là giai điệu đẹp bền cùng thời gian, cuộc sống. Nội dung câu hò ru con hàm súc, phong phú, đề cập nhiều điều của quá khứ, hiện tại, tương lai... Là tình tự quê nhà giúp ta có niềm kiêu hãnh về dân tộc, tự hào về đất đai xứ sở:

Thương chi đồng nỗi thương con
Nhớ chi đồng nhớ nước non quê nhà


Từ đất đai, mẹ dạy con những điều nhân nghĩa, biết lao động, biết sản xuất nhằm xây dựng nước non nhà:

Ai ơi uống rượu thời say
Bỏ ruộng ai cày, bỏ giống ai gieo?


Nội dung hò ru con tựu trung là một bản trường ca bất tận của kho tàng văn chương Việt. Có khi mẹ, chị hát về nhân nghĩa, về đạo lý làm người, về nghĩa vợ chồng, về thân phận người phụ nữ… Điệu hò thấm sâu vào tâm thức tuổi thơ, càng lớn, càng hiểu dần những điều mà mẹ, chị gửi gắm cho ta. Khôn ngoan theo thời gian, trưởng thành cùng câu hát. Biết ơn vô cùng điệu hò ru con cái thuở nằm nôi.

Nhìn từ một góc độ nào đó, điệu hò ru con là chất liệu ban đầu của tuổi thơ. Mẹ, chị đã gieo vào tâm hồn tuổi thơ những hạt giống lành về nhân ái, về đạo lý làm nguời, về tình yêu quê hương xứ sở.

Hình ảnh vầng trăng, ngọn cỏ, cánh diều... bóng dáng lũy tre làng, dòng sông thơ ấu... tất cả những sự vật cụ thể ấy đã trở thành ý niệm sống thiết thân từ tuổi thơ cho tới lúc trưởng thành. Trí tuệ, tâm hồn tuổi thơ cứ thấm nhuần những giá trị tình cảm đậm đà, những món ăn tinh thần thuần khiết, thiêng liêng, cao cả ấy.

Mong sao dù bất cứ không gian nào, thời gian, hoàn cảnh, địa hình nào, người phụ nữ Việt cũng khôn khéo dạy dỗ tuổi thơ bằng những điệu hò ru con của quê hương, xứ sở. Và những người mẹ Việt Nam, bằng vốn văn hóa truyền thống của mình, sẽ cho tuổi thơ được tắm mình trong ngọn nguồn ca dao đằm thắm; cho mai ngày con lớn khôn sẽ trở thành nguời công dân gương mẫu, đạo đức, đóng góp cho xã hội nhiều công ích thiết thực với nhân cách Việt Nam.

Tags: ,

0 Responses to “Lời hát Ru”

Blogroll

VĂN HÓA NGƯỜI VIỆT

Vanhoanguoiviet.com muốn gửi tới cho các bạn phong tục, tập quán,làng nghề, trang phục cũng như món ăn cổ truyền của người Việt từ xưa tới nay.

Được phát triển bởi Nguyễn Hiền|